Hoe laat jij als teamleider je team swingen m.b.v. de wetmatigheden van teamontwikkeling?
Hoe laat jij als teamleider je team swingen m.b.v. de wetmatigheden van teamontwikkeling?
De Amerikaanse sociaal psycholoog Bruce Tuckman publiceerde al in 1965 zijn beroemd geworden model van teamontwikkeling. Volgens zijn onderzoek ontwikkelt zich elk team van de kind-fase via de puber- en volwassen fase tot partner voor andere teams in dezelfde organisatie. Zijn model is nog steeds populair en wordt ook door mij gretig als kapstok gebruikt in teamtrainingen. Helaas is er ook een terugweg: terug richting kind-fase. En dan?
Van individu naar groepsdynamiek
Om een team te begrijpen en te kunnen faciliteren in zijn ontwikkeling, is het nodig om de wetten van de groepsdynamica te begrijpen. Alleen dan kun je je team als een organisch geheel zien in plaats van als een optelsom van individuele kwaliteiten. Zorgen voor onderliggende veiligheid binnen het team is dan de cruciale factor om een team tot bloei te laten komen. Zonder een veilig gevoel zal geen enkel team gaan bewegen. Helaas beginnen we vaak toch nog te trekken aan de inhoud: mission statements, targets, budgetten…geen enkel team loopt hier in feite warm voor. Zeg nou zelf, sta jij ’s ochtends enthousiast op met de gedachte aan resultaten, of zou je je liever verheugen op een duik in het warme bad dat je team voor je vormt?
Als je de veiligheid wilt ontwikkelen, zorg dan voor transparantie. Je team is niet gek, noch dom. Mooie praatjes vullen geen gaatjes, dus wees open over het bestaansrecht van je team en die mooie missie, maar zorg ervoor dat iedereen zich thuis voelt. Zakelijk thuis. Stel rituelen in, vier elkaars verjaardag, maak tijd voor praatjes, verdiep je in de interesses van je mensen. Het is geen tijdverspilling, maar juist een investering in het welbevinden van je team!
Hoe herken je wat je te doen staat?
Een van de regels die ik als trainer heb onthouden voor het faciliteren van teamgroei, is: richt je op stagnatie. Kijk waar het op vasthangt. Waar zit de handrem? Dat is het voornaamste. Haal die handrem eraf en er komt vanzelf een volgende stap in beeld. Kijk dus waar de schrik in de benen van het team zit. Is het te afwachtend? Niet pro – actief genoeg? Te laks? Dan heb je meteen je agendapunt voor de volgende meeting. Stop met het agenderen van de inhoud als je voornaamste taak te zien. Bespreek liever de gedragskant!
Ontwikkel je team…
Elk team ontwikkelt zich als een mens. Bij een nieuwe formatie, veel verloop, ontslag, ruzie, teveel stress ontstaat druk en valt een team terug in gedrag. Dat gaat moeiteloos. Het ontwikkelen van een team daarentegen kost veel moeite. Een team op kind-niveau zal braaf zijn werk doen, maar spettert niet. De prestaties kunnen vele malen beter. Zorg voor de veiligheid, geef veel bekrachtiging en stuur in de goeie richting. Daardoor komt je team in de puberteit: het overschreeuwt zichzelf, wordt slordig, ziet dat het allemaal best meevalt. En jij, de teamleider, mag de krabpaal zijn en de klappen opvangen. Om moedeloos van te worden! Doorsturen en bijsturen en af en toe even streng zijn helpt. Wees niet te dominant want dan vervalt je team weer in de kind-fase. Gaandeweg, door het leren van jullie gedrag en successen, wordt je team volwassen. Er ontstaat trots, we hebben iets geflikt samen. Helaas hoort hier ook een zekere geslotenheid naar de omgeving bij. Als je dat weet te vervangen door een hoog adaptief vermogen naar de omgeving toe, dan heb je een swingend team: partnerniveau! Trek de champagne maar open.
En let op de terugweg…
Een team is nooit klaar. Veranderingen zijn tegenwoordig onze enige constante. Wees dus alert op de terugweg door te zien of er hakken in het zand gaan, de koffietijd oploopt, er gemopperd wordt, de verhalen over vroeger gaan ipv over ‘nu’. Frustratie op tijd zien en ombuigen is ineens je taak. Dat doe je niet door die inhoudelijke kant te agenderen, maar door weer aan gedrag en vooral veiligheid te werken. Vermijd donderpreken, dreigen en straf uitdelen. Wees begripvol en duidelijk, sta er als een rots. Als teamleider ben je nu eenmaal óók vaak een sociaal werker… je werkt met mensen en die gedragen zich puur menselijk!
